Εγκαινιάστηκε από τον Πρόεδρο της Βουλής η έκθεση για τη ζωή και το έργο του Δημήτριου Βικέλα, στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη

Ο Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης, κ. Αλέξης Καλοκαιρινός, στην ομιλία του, αφού καλωσόρισε τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Νικήτα Κακλαμάνη, τόνισε πως αποτελεί μεγάλη τιμή για την πόλη η παρουσία του, αλλά και η πρωτοβουλία να διοργανωθεί αυτή η έκθεση τεκμηρίων για τη ζωή και το έργο του Δημήτριου Βικέλα.
Επίσης, ο κ. Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του Προέδρου της Βουλής, στην πολιτική και επαγγελματική του διαδρομή και στην Αυτοδιοίκηση, σημειώνοντας πως: «Ο Νικήτας Κακλαμάνης είναι γιατρός, πολιτικός, πανεπιστημιακός δάσκαλος. Υπηρέτησε το Δημόσιο Πανεπιστήμιο και το Δημόσιο Νοσοκομείο. Υπηρέτησε με συνέπεια τις πολιτικές του επιλογές σε κάθε στιγμή της πολιτικής διαδρομής, που τον φέρνει σήμερα στο αξίωμα του Προέδρου της Βουλής. Βάσει αυτών των επιλογών, δεν είναι ένας συμβατικός πολιτικός, δεν πορεύτηκε και δεν πορεύεται στην πεπατημένη. Αυτός είναι ένας λόγος περισσότερο να τον αφουγκραζόμαστε στην πολιτική και ανθρώπινη σοφία του, σε αυτό που μπορεί να συνοψιστεί σε μία λέξη: Σωφροσύνη. Στη διαδρομή αυτή εγγράφεται και η Αυτοδιοίκηση, που αγάπησε και πιστεύω αγαπά πάντα ο Νικήτας Κακλαμάνης. Θυμόμαστε όλοι τη δημαρχία του στη Αθήνα από το 2007 έως το 2010. Και ως Αυτοδιοικητικό τον καλωσορίζουμε στο Ηράκλειο.».

Στη συνέχεια, ο κ. Καλοκαιρινός, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στη ζωή και στο έργο του Δημήτριου Βικέλα, αναφέρθηκε στη δωρεά των 4.730 τίτλων της βιβλιοθήκης του, που αποτέλεσαν και τη «μαγιά» για την ίδρυση της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, και τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την απόφαση, λέγοντας πως: «Η ιδρυτική δωρεά της Βικελαίας, εύλογα πιθανολογείται ότι οφείλεται στην απαρχή της ακτινοβολίας της Κνωσσού, στην ανακάλυψη του Μινωικού πολιτισμού και στη δράση των Ευρωπαίων επιστημόνων, όπως του Έβανς, που είχε πάρει τη σκυτάλη από την πρόδρομη ανακάλυψη του Μίνωα Καλοκαιρινού, αλλά και την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή, η οποία είχε αρχίσει να δραστηριοποιείται στη Φαιστό, στην Αγία Τριάδα και στη Γόρτυνα. Αυτό που φαίνεται ότι συγκίνησε περισσότερο τον Βικέλα, που δεν είχε καμία σχέση με την Κρήτη, είχε περάσει μόλις λίγες ημέρες στη δύση της ζωή του στο Ηράκλειο, ήταν αυτή η «έκρηξη» της Αρχαιολογίας σε συνάρτηση με αυτό που διέγνωσε για τις δυνατότητες του τόπου. Αλλά δεν δώρισε τη βιβλιοθήκη του ούτε στη Σύρο, που γεννήθηκε, ούτε στη Βέροια απ’ όπου καταγόταν. Από μια άποψη θα αποτελούσε μυστήριο εάν δεν μπορούσαμε να «δέσουμε» τον προσανατολισμό της ζωής, τη στάση ζωής του Βικέλα, με αυτό το οποίο θεωρούσε ως έναν βασικό συντελεστή της Εθνικής μας συγκρότησης, για την οποία ορθώς προσπαθούσε, στις αρχές του 20ου αιώνα. Την εμπέδωση του ιστορικού βάθους, που αποδείχτηκε τόσο συντελεστικό και για την ίδια την Ελληνική επανάσταση. Αυτά συμβαίνουν το 1907 επί Κρητικής Πολιτείας. Δεν ανήκουμε ακόμη στον Εθνικό κορμό. Είναι το μεταβατικό στάδιο της Ένωσης της Κρήτης με τον Εθνικό κορμό. Από αυτή την άποψη είναι ακόμη μια διορατική πρόδρομη κίνηση από τον Δημήτριο Βικέλα, που δωρίζει τελικά 4.730 τίτλους και πολύ περισσότερους τόμους, που αποτέλεσαν τη «μαγιά» αυτής της Βιβλιοθήκης, που εμπλουτίστηκε με πολλές μεταγενέστερες δωρεές. Δωρεές τοπικές, αλλά και έξω από αυτόν τον τόπο, και ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζει ως πιο πρόσφατη η Βιβλιοθήκη του Γιώργου Σεφέρη.».
Επιπλέον, ο κ. Αλέξης Καλοκαιρινός, αναφορικά με τη λειτουργία της Βικελαίας, το πλούσιο ιστορικό αρχείο που φιλοξενεί, τις εκπαιδευτικές δράσεις που υλοποιεί, αλλά και στις εμβληματικές προσωπικότητες, που βρέθηκαν στην ηγεσία της, επισήμανε πως: «Η Βικελαία, από τα πρώτα μεταβατικά χρόνια βρισκόταν στην ίδια θέση, αλλά όχι στο ίδιο κτήριο, που είναι ριζικά μετασκευασμένο και εκσυγχρονισμένο και πλέον διαθέτει όλα τα εφόδια, τα οποία αξίζει να διαθέτει μία σύγχρονη Βιβλιοθήκη. Η οποία, μάλιστα, στεγάζει, μεταξύ πολλών, το Ενετικό Αρχείο σε πλήρη σειρά αντιγράφων, το Οθωμανικό Αρχείο, πυρήνας του οποίου είναι οι χειρόγραφοι κώδικες του Ιεροδικείου Ηρακλείου και πολλά τεκμήρια της νεώτερης και της σύγχρονης Ιστορίας μας. Με δραστηριότητα στην εκπαίδευση με πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα, δραστηριότητα στον πολιτισμό. Στην ηγεσία της Βικελαίας βρέθηκαν σημαντικότατοι άνθρωποι, με τους τρεις πιο εμβληματικούς: τον Στέργιο Σπανάκη, τον Νικόλαο Σταυρινίδη και τον Νίκο Γιανναδάκη, ο οποίος της έδωσε και τα σύγχρονα χαρακτηριστικά της, έτσι ώστε να φτάσουμε σήμερα στην έκθεση για τον πολυταξιδεμένο Δημήτριο Βικέλα.».

Ολοκληρώνοντας, ο κ. Αλέξης Καλοκαιρινός ευχαρίστησε τους συντελεστές της έκθεσης και ειδικότερα τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κ. Νικήτα Κακλαμάνη, την Επιστημονική Επιμελήτριά της κ. Μαρία Βλασσοπούλου, τον Γιάννη Μετζικώφ για την καλλιτεχνική επιμέλεια, τους συνεργάτες της Βουλής, που εργάστηκαν για την έκθεση, την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Ρένα Παπαδάκη-Σκαλίδη, τον κ. Δημήτρη Σάββα, το προσωπικό της Βικελαίας, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, την Εθνική Πινακοθήκη Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου και το Μουσείο Μπενάκη.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Βουλής, κ. Νικήτας Κακλαμάνης, κατά την τοποθέτησή του αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του Δημήτρη Βικέλα και στην έκθεση, που εγκαινίασε προς τιμήν του, τονίζοντας πως εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο εξωστρέφειας και δικτύωσης της βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων με φορείς εκτός Αθηνών, επισημαίνοντας πως: «Ο Δημήτριος Βικέλας ήταν ένας πολίτης του κόσμου, στον οποίο είναι αφιερωμένη η έκθεση, που παρουσιάζουμε σήμερα. Ενός κόσμου, που απλωνόταν όχι μόνο μέσα στο ελληνικό κράτος, αλλά και πολύ πέρα από τα περιορισμένα τότε σύνορά του, εκεί που όρισε η καταγωγή του στις υπό οθωμανική κυριαρχία Μακεδονία και Ήπειρο. Σήμερα, με την έκθεση, ο πολυταξιδεμένος Δημήτρης Βικέλας, η Βιβλιοθήκη της Βουλής ταξιδεύει στην Κρήτη και μεταφέρει στον φυσικό της χώρο μια επιτυχημένη έκθεση, που εμπλουτίζεται με βιβλία της Βικελαίας Βιβλιοθήκης. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν είναι μεμονωμένη, εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο εξωστρέφειας και δικτύωσης της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων με φορείς εκτός Αθηνών. Τα τελευταία χρόνια η Βιβλιοθήκη του Κοινοβουλίου συνεργάζεται συστηματικά με κατά τόπους Δημοτικές Αρχές και πολιτιστικούς οργανισμούς, υλοποιώντας το άνοιγμά της προς μιας εθνικής εμβέλειας αποστολή, με στόχο τη διασύνδεση στις τοπικές κοινωνίες και την ανταπόκριση στα αιτήματά τους με πολιτιστικό ή εκπαιδευτικό περιεχόμενο.».

Ακόμη, κ. Κακλαμάνης επισήμανε πως η έκθεση, που εγκαινιάστηκε, θα αποτελέσει την αφετηρία για μια μακρόπνοη και παραγωγική συνεργασία με τη Βικελαία Βιβλιοθήκη και τον Δήμο Ηρακλείου Κρήτης, προτείνοντας να πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο έκθεση της πλούσιας συλλογής των σπουδαίων έργων Ζωγραφικής, που διαθέτει η Βουλή, πρόταση η οποία έγινε δεκτή με χαρά από τον Αλέξη Καλοκαιρινό, λέγοντας πως: «Η Βουλή των Ελλήνων έχει έναν απίστευτο πλούτο πινάκων με όλους τους διάσημους Έλληνες Ζωγράφους και όχι μόνο. Νομίζω ότι του χρόνου θα πρέπει να μας ζητήσετε να σας φέρουμε την έκθεση των πινάκων μας εδώ στο Ηράκλειο. Αξίζει τον κόπο. Είμαι βέβαιος ότι η έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα θα αποτελέσει την αφετηρία για μια μακρόπνοη και παραγωγική συνεργασία με τη Βικελαία Βιβλιοθήκη, με τον Δήμο Ηρακλείου, η οποία θα αποφέρει και άλλους καρπούς στο άμεσο μέλλον. Θέλω, λοιπόν, και εγώ να ευχαριστήσω τα στελέχη της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, που δούλεψαν με κέφι για τη σημερινή έκθεση, την κ. Βλασσοπούλου και αυτή την εμβληματική προσωπικότητα του πολιτισμού τον Γιάννη Μετζικώφ και τους συνεργάτες τους από την Βιβλιοθήκη της Βουλής. Να ευχηθούμε να έχει καλό ταξίδι η έκθεση, που ξεκινάει από σήμερα, και να την δουν όσο μπορούν περισσότεροι συντοπίτες σας και, κυρίως, μαθητές και φοιτητές. Αξίζει τον κόπο.».
Επίσης, ο Προϊστάμενος της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, κ. Δημήτρης Σάββας, μιλώντας για τον Δημήτρη Βικέλα τόνισε, μεταξύ άλλων, πως αγωνίστηκε για την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, αγάπησε και τίμησε το Ηράκλειο Κρήτης, κληροδοτώντας στους Καστρινούς τη Βικελαία Βιβλιοθήκη.

Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στην έκθεση των ιστορικών κειμηλίων του έργου του Δημήτριου Βικέλα από την Προϊσταμένη της Μπενακείου Βιβλιοθήκης και Επιστημονικής Επιμελήτριας της έκθεσης Δρ. Μαρία Βλασσοπούλου, την οποία παρακολούθησαν με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον οι παραβρισκόμενοι. Στο τέλος της τελετής, ο Δήμαρχος Ηρακλείου Κρήτης, κ. Αλέξης Καλοκαιρινός, πρόσφερε στον Πρόεδρο της Βουλής τον «Γρύπα», σύμβολο της πόλης του Ηρακλείου Κρήτης και εκδόσεις της Βικελαίας.

Τι περιλαμβάνει η έκθεση:
Η σημαντική αυτή έκθεση αποτελεί φόρο τιμής στη ζωή και στο έργο του σημαντικού λόγιου Δημήτριου Βικέλα και οργανώνεται από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, τη Γενική Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διοίκησης, Βιβλιοθήκης και Εκδόσεων, σε συνεργασία με τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου Κρήτης.
Τα εκθέματα ξεναγούν το κοινό στη ζωή του Δημητρίου Βικέλα, από τα παιδικά του χρόνια, λίγο μετά από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, έως τον θάνατό του, στο πέρασμα του 20ου αιώνα. Φωτίζουν σταθμούς της δράσης και του έργου του και στήνουν το σκηνικό των πραγματικών και νοερών ταξιδιών του στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, κυρίως, όμως, των αναγνωστικών σταθμών και των συγγραφικών τόπων του. Παρακολουθούν τη συγγραφική και μεταφραστική παραγωγή του, που περιλαμβάνει διηγήματα, ποιήματα, μυθιστόρημα, μελέτες, διαλέξεις, αναμνήσεις και θεατρικά έργα. Ψηφιακά αντίγραφα βιβλίων, φωτογραφιών, εφημερίδων και αρχειακών τεκμηρίων, προερχόμενα, κυρίως, από τις Συλλογές της Βιβλιοθήκης της Βουλής και της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, αναδεικνύουν τον ανήσυχο Δημήτριο Βικέλα, που γνώρισε σε βάθος διαφορετικούς πολιτισμούς και αποτύπωσε στα γραπτά του πραγματικούς καθημερινούς ανθρώπους.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως και τις 30 Ιουνίου 2026 και θα είναι ανοικτή, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, από Δευτέρα έως Παρασκευή, τις ώρες 08:00-15:00.