Το νέο βιβλίο του κ. Κώστα Τσαγκαράκη παρουσιάστηκε στη Νέα Ιωνία

Της Παναγιώτας Σούγια

Το απόγευμα του Σαββάτου, 11 Φεβρουαρίου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Συνεδριακού Κέντρου Νέας Ιωνίας, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του βιβλίου του συγγραφέα κ. Κώστα Τσαγκαράκη, με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Ήθη και έθιμα της Νέας Ιωνίας – Η ιστορία της πόλης μας μέσα από τις αφηγήσεις των κατοίκων της. Θεσμοί, συνήθειες, σύλλογοι, φορείς, εργοστάσια, πολιτιστικά… – Νέα Ιωνία – Όμορφη πόλη, βαθιές οι ρίζες της, μεγάλη η ιστορία της…».

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον συγγραφέα του βιβλίου, κ. Κωνσταντίνο Τσαγκαράκη, να λέει πως: «Στον Δήμο Νέας Ιωνίας κατοικούμε μόνιμα, ως οικογένεια, από το 1986. Από τότε, προσωπικά, ασχολούμαι με έναν τομέα, τον οποίο έχω γνωρίσει από την παιδική μου ηλικία, τον στίβο. Ως Κώστας Τσαγκαράκης έγινα γνωστός στον Δήμο, κατ’ αρχάς από τη βοήθεια στη διοργάνωση του Μπλόκου της Καλογρέζας και τους λοιπούς αγώνες στίβου, από τη διοργάνωση των αγώνων δρόμου για τα παιδιά όλων των σχολείων, πάντοτε, βέβαια, με τη βοήθεια αρκετών ατόμων, μερικά εκ των οποίων είναι εδώ παρόντα: η οικογένεια Παππά, η κ. Πηλιχού, ο κ. Λυκούδης. Με αυτά τα άτομα συνδεθήκαμε και γίναμε όλοι εθελοντές στον κοινό στόχο της προσφοράς στους δημότες και στα παιδιά των δημοτών. Έγινα γνωστός, όμως, και σαν εκφωνητής στις παρελάσεις και στους αγώνες στίβου. Γνωστός γιατί εμφανίζομαι πολλά χρόνια να τρέχω στους δρόμους του Περισσού. Ίσως, ακόμη έγινα γνωστός από τους αγώνες που δώσαμε για να κατασκευαστεί, επιτέλους το Δημοτικό Στάδιο. Τώρα, όμως, έχετε προσκληθεί για κάτι άλλο, το οποίο σε λίγο θα αναπτυχθεί και θα κριθεί από τους τρεις κυρίους, ομιλητές, που θα κάνουν την επίσημη παρουσίαση ενός βιβλίου. Δηλαδή, αυτός, ο κ. Τσαγκαράκης, δηλαδή εγώ, έγραψε ένα βιβλίο σχετικό με τα ήθη και έθιμα της Νέας Ιωνίας. Δηλαδή, μπήκα σε «ξένα» χωράφια. Αυτό το θέμα με αφορά και γι’ αυτό τοποθετούμαι από τώρα. Ξεκίνησα πριν δέκα και πλέον χρόνια να συγκεντρώνω στοιχεία, που περιλαμβάνω στο βιβλίο μου. Συνομίλησα με δεκάδες αφηγητές και μαγνητοφώνησα δεκάδες κασέτες. Προσπάθησα να συγκεντρώσω στοιχεία από διάφορες περιοχές, από διαφορετικά επαγγέλματα και από άτομα με διαφορετικές αρμοδιότητες. Ομολογώ ότι έπεσα σε ένα απέραντο «πέλαγος» και είχα μία μόνο επιλογή: Να κολυμπήσω προς τα εμπρός, γιατί μόνο έτσι υπολόγιζα ότι θα έβγαινα σώος. Ήταν πολύ συναρπαστικό όλο το ταξίδι, το οποίο έζησα μέσα από τις αφηγήσεις όλων των αφηγητών, τους οποίους υποχρέωσα, τρόπον τινά, να μου εκμυστηρευτούν τη ζωή τους. Ήταν μεγάλη, βέβαια, η ευθύνη, την οποία φορτώθηκα. Γινόμουν «εξομολόγος», θεματοφύλακας και ο έμπιστος άνθρωπός τους. Σε όλους έδινα τότε μόνο υποσχέσεις, ότι όλα αυτά τα οποία κατέγραφα με το μαγνητόφωνό μου θα περιλαμβάνονταν σε ένα βιβλίο: Τα ήθη και έθιμα. Περνούσαν οι μήνες, περνούσαν τα χρόνια, το υλικό είχε συγκεντρωθεί, είχε ταξιθετηθεί, και έπρεπε να γίνει βιβλίο. Εκεί χτύπησα όχι σε φλέβα χρυσού, αλλά σε βράχο. Το να γράψει κάποιος ένα βιβλίο, κατά την άποψή μου, είναι εγχείρημα μικρό ή μεγάλο ή τεράστιο. Μετά, όμως, για να καταφέρει να το εκδώσει ως βιβλίο και να το διορθώσει θέλει υποστήριξη, θέλει τύχη ή να έχει ο ίδιος τα απαιτούμενα χρηματικά ποσά. Σε αυτά τα τελευταία δεν τα πήγα καθόλου καλά. Έκανα αρκετά έγγραφα αιτήματα, αλλά δεν βρήκα ενδιαφέρον και βοήθεια. Σήμερα, δεν θα αναφερθώ σε αυτό το θέμα. Εν τω μεταξύ ήρθε και η πανδημία. Και έφτασα στο τώρα, και αποφάσισα και εξέδωσα το βιβλίο με δική μου χρηματοδότηση. Οι καθυστερήσεις, όμως, όλες αυτές δημιούργησαν τύψεις και ενοχές σε εμένα, γιατί αρκετοί από τους αφηγητές έφυγαν, δυστυχώς, από τη ζωή, και δεν είναι, σήμερα, εδώ, ανάμεσά μας για να δουν, να ακούσουν, να πιάσουν στα χέρια τους το βιβλίο, που και οι ίδιοι συνέβαλαν να γραφτεί. Υπάρχουν ανάμεσά μας κληρονόμοι των αφηγητώ, από τους οποίους ζητώ δημόσια συγγνώμη.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε όλους τους αφηγητές, και ιδιαίτερα σε αυτούς που απεβίωσαν.

»Και τώρα έρχομαι στο θέμα του βιβλίου.
«Ήθη και έθιμα.». Δύο λέξεις συνηθισμένες, μπορούμε να πούμε, οι οποίες, όμως, είναι δύσκολο να ερμηνευτούν, να προσδιοριστούν εννοιολογικά. Αν αφήσουμε, όμως, το στήθος μας να τις δεχτεί, τότε γίνεται λίγο πιο μικρό το πρόβλημα. Στο στήθος χτυπούν και οι δυο, γιατί εκεί χτυπά η καρδιά μας, που βρίσκεται στη ζωή χάρην κι αυτών των δύο λέξεων-εννοιών.
Κατά τη διάρκεια της συγγραφής προβληματιζόμουν και συνεχώς προσπαθούσα να δώσω απάντηση στο εξής ερώτημα: Έστω ότι καταγράφονται τα ήθη και τα έθιμα της Νέας Ιωνίας, αυτά που έφεραν εδώ από τις αλησμόνητες πατρίδες τους οι πρόσφυγες και τα παρέδωσαν στους σημερινούς κληρονόμους τους, έστω ότι καταγράφονται και τα έθιμα των εσωτερικών μεταναστών ή των αλλοδαπών προσφύγων και μεταναστών. Μετά από αυτό τι θα γίνει; Ποιο το όφελος; Μήπως όλο αυτό είναι μια επιμελημένη εργασία, που θα μπορούσε να είναι, ίσως, πτυχιακή, μεταπτυχιακή, διδακτορική, αλλά τίποτε περισσότερο; Δηλαδή, μήπως θα παραμείνουν ως μια εκτεταμένη καταγραφή;
Σαν άτομο πιστεύω ότι τα ήθη και έθιμα αποτελούν τη βάση επάνω στην οποία πατάει η ζωή μας. Είναι η κεντρική ουσία της υπόστασής μας, είναι όλο αυτό το πλέγμα, που μας κρατά δεμένους με τις αρχέγονες αξίες μας, είναι οι δρόμοι για την περεταίρω αναζήτηση της αλήθειας της προέλευσής μας, του προορισμού μας.
Στην πατρίδα μας να ξέρουμε ότι τα έθιμα υπερισχύουν ακόμη και των νόμων.
Σ’ αυτό το σημείο θα αναφέρω ένα προσωπικό παράδειγμα, που μπορεί να αποτελέσει και μήνυμα: έχει δημιουργηθεί μια ομάδα εκπροσώπων τεσσάρων πολιτιστικών συλλόγων του Δήμου μας, που προσπαθούμε από το 2010 να αναβιώσουμε και να διαδώσουμε τα παλιά παραδοσιακά παιχνίδια. Είναι ο Ιωνικός Σύνδεσμος, ο Σύνδεσμος Καππαδοκών, οι παλαιοί πρόσκοποι και η «Ανατολή» Νέας Ιωνίας. Κάνουμε επίδειξη των παλαιών παιχνιδιών στις αυλές σχολείων και σε χώρους του Δήμου. Τα μηνύματα είναι πολύ θετικά και ενθαρρυντικά. Τα παιδιά ενθουσιάζονται και δείχνουν ότι και τα παλιά παιχνίδια τους είναι χρήσιμα. Μέσα από τα παιχνίδια αναπτύσσεται η συνεργασία, η ομαδικότητα, η φαντασία, η δημιουργικότητα. Να, λοιπόν, ένα μικρό δείγμα, κρατώντας εκείνο το οποίο εμείς παίζαμε όταν είμασταν μικρά παιδιά. Πόσοι δεν αναπολούμε τα ωραία εκείνα παλιά χρόνια, τις αυλές, τις γειτονιές, τις πλατείες, τη βόλτα στην Ηρακλείου, το κουτσομπολιό ακόμη. Πρέπει να ξαναζωντανέψει η γειτονιά, η σχέση μεταξύ των συγγενών, μεταξύ φίλων, ανάμεσα στην οικογένεια, στην πολυκατοικία. Η οικογένεια, το σχολείο, η παρέα, η φιλία, πρέπει να γίνουν πάλι πυρήνες, εστίες και φωλιές.
Ας παίξουμε, όμως, σωστά όλοι τους ρόλους μας. Είναι ανάγκη να τα διατηρήσουμε και να αναβιώσουμε τα ήθη και τα έθιμα.
Βλέπουμε και ακούμε καθημερινά αυτά που συμβαίνουν γύρω μας και μας βομβαρδίζουν, και μας εκπλήσσουν. Δεν τα χωράει το λογικό μας. Έχουν χαθεί οι αξίες. Ακόμη και η ανθρώπινη ζωή έχασε την αξία της.
Πρέπει όλοι μαζί και ο καθένας μόνος του να το πιστέψει ότι είναι απαραίτητη η διατήρηση, η αναβίωση και η διάδοσή τους.
Αξιότιμες κυρίες και αξιότιμοι κύριοι, προσπαθήστε να το διαβάσετε όσοι πάρετε αυτό το βιβλίο.

»Προηγούνται δύο ευρετήρια.
Το ένα είναι κατά το επίθετο του αφηγητή, με μικρή περίληψη αυτών που αφηγήθηκε, και ακολουθεί το άλλο ευρετήριο, το οποίο είναι κατά περιγραφόμενο θέμα, κατ’ απόλυτη λεξικογραφική σειρά.
Έχω τη συλλογική ευθύνη των κειμένων, γιατί οι διορθώσεις και η επιμέλειά τους έγινε μόνο από εμένα.
Αυτό, πιστεύω ότι αρκετοί γνωρίζετε πως δεν είναι σωστό, γιατί σε κάθε έκδοση χρειάζεται ο επιμελητής της ύλης και αυτός που φροντίζει για τις ορθοφραφικές και συντακτικές διορθώσεις. Χρειάζεται πάντοτε το δεύτερο μάτι. Η προσπάθειά μου, όμως, για να περιορίσω τα έξοδα δημιούργησε και συνέπειες.
Ζητώ την κριτική σας και ας είναι αυστηρή.
Όταν ξεκίνησα τότε, ήθελα αυτό το έργο να αποτελέσει μία βάση, στην οποία θα προστίθεται υλικό και από άλλους, ώστε να γίνει ένα πιο ολοκληρωμένο έργο για τον Δήμο μας.
Δεν είχα τη φιλοδοξία να ονομαστώ ερευνητής ή συγγραφέας, γιατί είμαι ένας απλός δημότης της Νέας Ιωνίας, που γνώρισα αυτόν τον Δήμο, τον αγάπησα και προσπάθησα να προσφέρω όχι μόνο ιδέες, τις οποίες θα πρότεινα σε άλλους για υλοποίηση, αλλά ήμουν πάντοτε πρόθυμος να προσφέρω τις δυνάμεις μου, εάν κρινόντουσαν, βέβαια, απαραίτητες και χρήσιμες. Ήθελα και θέλω να προσφέρω, γιατί η Νέα Ιωνία μου έχει προσφέρει πολλά.

Απόψε, δεν θα γίνει ανάγνωση κάποιων κειμένων, ούτε ενός αποσπάσματος, γιατί δεν μπορώ να ξεχωρίσω τίποτε από όλο αυτό το έργο.
Οι συνομιλητές όλοι με εμπιστεύθηκαν, αν και ορισμένοι δεν με γνώριζαν καθόλου.
Τα ταξίδια μας ήταν διαφορετικά, γιατί διαφορετικές ήταν και οι αφηγήσεις.
Υπήρξαν αφηγήσεις πολύ ωραίες, που διακόπηκαν, γιατί ο αφηγητής «πνιγόταν» από τη φόρτιση των αναμνήσεών του.
Άλλοτε το ταξίδι ήταν διασκεδαστικό, γιατί ο αφηγητής ήταν γλαφυρός ή γνώριζε να ξεπερνά τις θαλασσοταραχές.
Όλα, όμως, τα ταξίδια έπρεπε κάποτε να καταλήξουν σε ένα λιμάνι.
Και κατέληξαν, επιτέλους.
Έγιναν βιβλίο, για το οποίο τώρα θα δώσουμε τον λόγο στους εκλεκτούς ομιλητές μας, να μας κάνουν την κριτική τους, οι οποίοι πρέπει να «βασανίστηκαν», απ’ ό,τι κατάλαβα, πολύ, εξαιτίας της δικής μου συγγραφής.
Εκ προοιμίου, τους ευχαριστώ.».

Για το βιβλίο του κ. Τσαγκαράκη, ο οποίος συντόνισε την εκδήλωση, μίλησε πρώτος ο Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., πρώην Γενικός Διευθυντής του Ε.Ο.Τ., κ. Κωνσταντίνος Κατσιγιάννης, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Πρόκειται για ένα βιβλίο προϊόν κόπου πολλών ετών. Αναμφισβήτητα είναι μια πολύ επιμελημένη έκδοση. Παρά τον μεγάλο αριθμό των σελίδων (515 σελίδες έχει το βιβλίο), μπορώ να πω ότι διαβάζεται ευχάριστα. Μέσα από την ανάγνωση αποκαλύπτεται σταδιακά ένας μεγάλος όγκος πληροφοριών, όχι μόνο για τα ήθη και τα έθιμα, αλλά για την ίδια την ιστορία της περιοχής και την πολιτιστική ταυτότητα της Νέας Ιωνίας. Μέσα από τις σελίδες αυτές κρύβεται ένας αληθινός θησαυρός πληροφοριών, που, ίσως, για πρώτη φορά είναι συγκεντρωμένες σε ένα ενιαίο κείμενο. Προσωπικά, έμαθα πάρα πολλά για τη Νέα Ιωνία και τον τρόπο που αναπτύχθηκε.
Το κύριο μέρος του βιβλίου, όπως λέχθηκε και από τον συγγραφέα, αποτελείται από πολύ ζωντανές συνεντεύξεις, πάνω από 40 παλιών κατοίκων της περιοχής, που πρόκειται στην πλειονότητά τους για παιδιά ή εγγόνια προσφύγων, από διάφορες περιοχές της Μικράς Ασίας. Από τις αφηγήσεις αυτές αναδεικνύονται, βέβαια, τα ήθη και τα έθιμα της Νέας Ιωνίας, που ταυτίζονται σε μεγάλο βαθμό με τα αντίστοιχα των περιοχών της Μικράς Ασίας, από όπου προήλθαν οι πρόσφυγες. Όμως, παράλληλα, προκύπτουν και πολλά άλλα, που σχετίζονται με την ιστορία της πόλης, με τη δύσκολη καθημερινότητα, τη βιοπάλη, αλλά και, κυρίως, με τον Πολιτισμό: μουσική, θέατρο, δραστηριότητες σωματείων, αθλητισμός.».
Στη συνέχεια, ο κ. Κατσιγιάννης ανέγνωσε ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το βιβλίο του κ. Τσαγκαράκη, προσθέτοντας πως: «Βέβαια, σε ένα βιβλίο του Κώστα Τσαγκαράκη, κατ’ εξοχήν φιλαθλητικού άντρα και λάτρη του στίβου δεν θα μπορούσε να μην υπάρξει αναφορά και στον στίβο. Το τελευταίο μέρος του βιβλίου περιγράφει το ιστορικό της δημιουργίας του συλλόγου «Ανατολή». Στις σελίδες που ακολουθούν αποτυπώνεται η αγωνία του συγγραφέα, τόσο για την πορεία του συλλόγου, όσο και για το ιστορικό της δημιουργίας του Σταδίου. Και, βέβαια, η χαρά του για την ολοκλήρωση των εργασιών το 2004.» και ολοκλήρωσε απευθυνόμενος προς τον συγγραφέα, λέγοντας πως: «Φίλε Κώστα, συγχαρητήρια για το γράψιμο του βιβλίου. Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Σε ευχαριστώ πολύ.».

Αμέσως μετά τον λόγο έλαβε ο Ποιητής, Φυσικός, Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α., κ. Ξάνθος Μαϊντάς, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Είναι δύσκολο να μαζέψει κάποιος όλο αυτό το υλικό. Χρειάζεται αντοχή, κόπος, πόνος, και όλα αυτά ένας μαραθωνοδρόμος τα έχει. Μάλλον, χρειαζόταν να είναι μαραθωνοδρόμος ένας άνθρωπος, για να κάνει αυτή τη δουλειά.», προσθέτοντας πως: «Ήθη και έθιμα της πόλης μας της Νέας Ιωνίας. Ένας υπέροχος κόσμος, ο προσφυγικός της Νέας Ιωνίας, ανοίγεται μπροστά μας όταν διαβάζουμε το βιβλίο του Κώστα Τσαγκαράκη. Ένα χρονολόγιο της πόλης μας, δοσμένο με τις αφηγήσεις των ίδιων των συμπολιτών μας, που μέσα από τις λέξεις και με λιτό τρόπο αναπλάθεται η μαγεία των ανθρώπων της προσφυγιάς, των ανθρώπων που δημιούργησαν την πόλη μας.», και στη συνέχεια διάβασε ορισμένα αποσπάσματα από τις καταγεγραμμένες συγκλονιστικές αφηγήσεις των αείμνηστων Ιωνιωτών, Χρήστου Ρουμελιωτάκη και Δέσποινας Βενετσανοπούλου, επισήμανε μεταξύ άλλων πως: «Και τώρα, μπροστά στο βιβλίο του Κώστα Τσαγκαράκη, συλλογίζομαι πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι συνομιλούν με τη Δέσποινα Βενετσανοπούλου, τον Κεσκελίδη Ιωάννη, τον Μπίγαλη, τη Δαμβακάκη, τον Νίκο Βουλγαρέλη και όλους τους άλλους αφηγητές του βιβλίου μας.» και ολοκλήρωσε λέγοντας πως: «Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτό που ευθύς εξαρχής με έκανε να αναρωτηθώ. Σκέφτομαι πως η Νέα Ιωνία δημιουργήθηκε σχεδόν εκ του μηδενός, με τον κόπο και το δάκρυ των προσφύγων, που συνέρρευσαν μετά το ’22. Στην πορεία τους αυτή πιο συχνά βρέθηκαν μόνοι, σχεδόν αβοήθητοι, και το έργο τους, η θέσπιση της πόλης, ήταν βαρύ. Σκέφτομαι πως η Πολιτεία αναζητά τον λόγο και τον δημιουργεί, στην προσπάθειά της να προσδιορίσει και να αυτοπροσδιοριστεί. Ίσως, η καλύτερη επιλογή για μια τέτοια έκφραση στη Νέα Ιωνία, έκφραση αυτογνωσίας, υπήρξε και παραμένει ο ποιητικός λόγος. Η πόλη μας, στην εκατονταετή ιστορία της, έχει αναδείξει ποιητικό έργο άξιων ποιητών της, όσο ελάχιστες πόλεις στην Ελλάδα. Δίπλα, πολύ κοντά σε αυτό το έργο, συγκλίνοντας με την προσπάθεια της πόλης να αρθρώσει λόγο, στέκονται οι πρωτογενείς αφηγήσεις, ομιλίες των πολιτών, όπως αυτές, που με κόπο και αντοχή, έχει καταγράψει, καταθέσει, και αποτελούν μέρος πλέον της Ιστορίας της πόλης, ο Κώστας Τσαγκαράκης, δημιουργώντας ένα βιβλίο καίριο και, συγχρόνως, συγκλονιστικά ενδιαφέρον.».

Επίσης, για το βιβλίο του κ. Τσαγκαράκη μίλησε και ο Φιλόλογος και Πρόεδρος της Ένωσης Ρουμελιωτών Νέας Ιωνίας, κ. Αθανάσιος Ραφτόπουλος, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων πως: «Ο Κώστας Τσαγκαράκης, τον οποίο και γνωρίζω από πολλά χρόνια, έχει ταυτίσει τη ζωή του, την ύπαρξή του, ακόμη και την αναπνοή του, με την πόλη αυτή.», προσθέτοντας μεταξύ άλλων πως: «Το βιβλίο που έχει γράψει ο Κώστας, είναι ένα βιβλίο κατεξοχήν ιστοριογραφικό. Ας αφήσει τους Ιστορικούς, με βάση την Ακαδημαϊκότητα αν μπορούν να το υποστηρίξουν κατά πόσο είναι και ιστορικό. Αν πάρετε το βιβλίο του, στις πρώτες σελίδες του λέει ο ίδιος, ότι είναι ένα πόνημα, που αποτελεί απόσταγμα της ζωής του, του πάθους γι’ αυτήν, αλλά και του πάθους για την πόλη αυτήν, μέσα από το οποίο αφηγείται την όποια παρουσία μας από τη φωνή των κατοίκων.», στη συνέχεια αναφέρθηκε σε διάφορα πρόσωπα των αφηγητών, μεταξύ άλλων και για τον αποδημήσαντα πρώην Πρόεδρο του Συνδέσμου Αλαγιωτών Νέας Ιωνίας, Αττικής και Πέριξ, Κώστα Τσοπανάκη, λέγοντας χαρακτηριστικά πως: «Μεταξύ άλλων στο βιβλίο ο κ. Τσαγκαράκης αναφέρεται, βεβαίως, και στον «πρύτανη» της γνήσιας λαϊκής Μικρασιατικής ψυχής, τον αείμνηστο Κώστα Τσοπανάκη. Το γράφει ο Κώστας Τσαγκαράκης, πως ο αείμνηστος Κώστας Τσοπανάκης ήταν από τα πρόσωπα εκείνα, που πίστευε ότι η Νέα Ιωνία δεν μπορεί να περιορίζεται μόνον στις απαρχές των ανθρώπων που την κατοίκησαν εδώ. Ο Κώστας ο Τσοπανάκης, ήταν αυτός ο οποίος, κατά κάποιον τρόπο, μας ενθάρρυνε να φτιάξουμε τα Σωματεία των Ρουμελιωτών και όλων των άλλων συλλόγων. Ο Κώστας ήταν, αν θέλετε, ο μέντορας της προσπάθειας αυτής, γιατί έλεγε ότι «αν εμείς είμαστε απόγονοι των Ιωνιωτών, ε, τότε, η Ιωνία σημαίνει ανοχή και αποδοχή όλων. Γιατί να μην ακουστούν και οι άλλες φωνές;». Και, πράγματι, αυτή είναι και η προσφορά αυτού του βιβλίου.», ενώ ολοκληρώνοντας είπε μεταξύ άλλων, απευθυνόμενος προς τον κ. Τσαγκαράκη πως: «Καλά έκανες που έγραψες και καλά κάνεις που το εξέδωσες το βιβλίο σ’ αυτούς τους πρώτους μήνες, που ο τόπος αυτός θα τιμήσει τα 100 χρόνια. Και είναι, νομίζω, η βασική σου συμβολή, να αποτελέσει το στοιχείο διαλόγου για το τι είναι αυτή η πόλη. Και για ποιον λόγο έχουμε έρθει όλοι, οι άνθρωποι που βρισκόμαστε εδώ. Γιατί το βιβλίο σου είναι ένα οδοιπορικό μνήμης και πίστης. Άλλωστε, ο άνθρωπος οφείλει να φυτέψει ένα δέντρο, να γεννήσει ένα παιδί και να γράψει ένα βιβλίο, μας λέει ένας μεγάλος της εποχής. Και τα τρία τα επέτυχες. Τέλος, θέλω να σου πω Κώστα, και να πω και σε όλους μας, ότι διαβάζοντας το βιβλίο σου, προσπάθησα να ξαναθυμηθώ λίγο το τι είχε πει ο Σεφέρης, όταν πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω εδώ οι Έλληνες ούτε του το ‘χανε. Σε μία στήλη ήτανε στις εφημερίδες, δεν κατάλαβαν περί τίνος πρόκειται, αλλά εκείνος φρόντισε, όμως, και έδωσε το μήνυμα, το τι σημαίνει γραπτός λόγος. Λοιπόν, όπως κι εκείνος, δεν κάνω λάθος για τη σύγκριση Κώστα, να ξέρεις ότι θέτεις τα ερωτήματα στο βιβλίο σου: τι αντιπροσωπεύει ο γραπτός λόγος, τον οποίο υπηρέτησες άψογα, δεν χρειάζεσαι φιλολόγους να σου διορθώσουν τα κείμενα, αλλά αντιθέτως απάντησες με την καρδιά, απάντησες ποιητικά, γιατί υπερασπίστηκες την αξιοπρέπεια και την υπόσταση των ανθρώπων. Ποτέ δεν θα καταλάβουμε, ίσως, το μέγεθος της ψυχής σου και της καρδιάς σου, δίδοντάς μας αυτό το κείμενο. Το κείμενο αυτό είναι ένα παράθυρο στον κόσμο, το οποίο καλούμαστε να το δούμε όλοι. Γιατί; Γιατί και στη θεωρία της Λογοτεχνίας, ο Κώστας είναι ομοδιηγητικός, δηλαδή, μετέχει στην ιστορία των ανθρώπων, που πήρε τις συνεντεύξεις. Γι’ αυτό και η εστίασή του είναι, κυρίως, εσωτερική. Δηλαδή, ξέρει όσα και τα πρόσωπα. Και ευτυχώς. Τέλος, με τις πολλές αναδρομικές αφηγήσεις του, αλλά και τις πρόδρομες αφηγήσεις, ενίοτε επιταχύνει, ενίοτε επιβραδύνει, αλλά σε κάθε περίπτωση οι σκηνές που αναδεικνύει είναι εξαιρετικά ζωντανές.».

Επίσης, στην εκδήλωση παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων: ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Νέας Φιλαδελφείας-Νέας Χαλκηδόνος και Ηρακλείου κ.κ. Γαβριήλ, η Αντιπεριφερειάρχης Βόρειου Τομέα Αθηνών κ. Λουκία Κεφαλογιάννη, η Δήμαρχος Νέας Ιωνίας, κ. Δέσποινα Θωμαΐδου, ο πρώην Δήμαρχος Νέας Ιωνίας κ. Πέτρος Μπουρδούκος, ο επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ενότητα για τη Νέα Ιωνία» κ. Χρήστος Κανλής, αντιδήμαρχοι του Δήμου Νέας Ιωνίας, ο Πρόεδρος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Νέας Ιωνίας και Πρόεδρος της Ένωσης Σπάρτης Μικράς Ασίας κ. Λουκάς Χριστοδούλου, ο Πρόεδρος του Ιωνικού Συνδέσμου κ. Γιάννης Κοντίτσης, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Αλαγιωτών Νέας Ιωνίας, Αττικής & Πέριξ κ. Γιώργος Νουβέλογλου, καθώς και άλλοι πρόεδροι και εκπρόσωποι Πολιτιστικών και Μικρασιατικών Συλλόγων και Σωματείων της περιοχής.