Ελάχιστος φόρος τιμής στον Σωτήρη Βάρβογλη από τον κ. Λουκά Χριστοδούλου, πρόεδρο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. Νέας Ιωνίας
Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ (1944-2023) ΠΕΡΑΣΕ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ. ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ, ΟΜΩΣ, ΘΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ.
Σήμερα 6 Ιανουαρίου 2023, ημέρα των Φώτων, μια θλιβερή είδηση τάραξε και ταρακούνησε τον μικρόκοσμό μας. Πληροφορήθηκα εμβρόντητος την απώλεια του αγαπητού σε όλους μας ψηφιδογράφου ΣΩΤΗΡΗ ΒΑΡΒΟΓΛΗ. Του ψηφιδογράφου με το σπάνιο ήθος και την απέραντη και μεγίστη καλλιτεχνία.
Είμαι, όμως, και στεναχωρημένος, μπορεί και θυμωμένος, γιατί η Πολιτεία δεν τον τίμησε όπως θα έπρεπε. Μετά θάνατο τιμές και λόγια δεν τις βλέπει, ούτε τις ακούει.
Η Νέα Ιωνία μας, που φέτος συμπληρώνει 100 χρόνια από την ίδρυσή της, γίνεται φτωχότερη. Και το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. χάνει έναν πολύτιμο φίλο, που με το χαμόγελό του και τις υποδείξεις του ήταν ένας πολύτιμος συνεργάτης. Θα μας λείψει το χαμόγελό του και το μοναδικό του χιούμορ.
Στις 11 Ιανουαρίου 2020, ο Σύλλογος Σμυρναίων Ν. Ιωνίας, τον τίμησε για την προσφορά του στις Τέχνες. Μου εμπιστεύτηκαν να παρουσιάσω το έργο του. Συνεργαστήκαμε για να παρουσιάσω μέσα σε ένα 20λεπτο την καλλιτεχνική του πορεία. Νομίζω ότι τα κατάφερα.
Σας παραθέτω το εισαγωγικό τμήμα της ομιλίας μου, προτού παρουσιάσω το διαχρονικό του έργο με δεκάδες δημιουργίες του, ως ελάχιστο φόρο τιμής.
«Με πολλή χαρά έμαθα πριν από λίγες μέρες πως ο Σύλλογος Σμυρναίων Ν. Ιωνίας αποφάσισε να τιμήσει τον Σωτήρη Βάρβογλη. Συγχαρητήρια στο Διοικητικό Συμβούλιο. Ήταν μια πρωτοβουλία που έπρεπε να πάρει η Πολιτεία εδώ και χρόνια και να τιμήσει αυτόν τον πολύ σεμνό, αθόρυβο και δημιουργικό άνθρωπο.
Ο Σωτήρης Βάρβογλης, χωρίς να είμαι κριτικός τέχνης, θεωρώ ότι συγκαταλέγεται μέσα στους 3 πρώτους ψηφιδογράφους της νεότερης Ελλάδας. Δεν το λέω απερίσκεπτα, το λέω γιατί οι δημιουργίες του το αποδεικνύουν όλα αυτά τα 50 χρόνια της εκπληκτικής του δουλειάς. Είναι τυχαίο ότι τον εμπιστεύτηκαν ο Πατριάρχης Δημήτριος και αργότερα ο νυν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαίος ή ο Παναγιώτης Αγγελόπουλος ή ο Σταύρος Νιάρχος; Τα έργα του πολλά και διάφορα κοσμούν όχι μόνον εκκλησίες και μονές αλλά και ιδιωτικούς χώρους.
Έργα του συναντάμε μέσα στην Αθήνα, στις εκκλησίες του Διονυσίου Αρεοπαγίτου στην οδό Σκουφά, στην Αγία Τριάδα (Αμπελοκήπων), στο Αιγάλεω, στους Αγ. Αναργύρους, στη Ν. Μάκρη, στη Λυκόβρυση κ.ά., αλλά και στα Καλάβρυτα, την Πάτρα, το Αίγιο, την Κοζάνη, τη Νέα Μηχανιώνα, τη Χίο, την Κω, ακόμα και στο Λονδίνο, και, βέβαια, η κορυφαία εργασία του στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, με ψηφιδωτά που θα μείνουν για πάντα. Εμείς κάποια στιγμή θα φύγουμε, αλλά τα έργα του Σωτήρη Βάρβογλη θα περάσουν στην Παγκόσμια Ιστορία. Στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά.
Μην τολμήσει και επισκεφθεί κάποιος την Κωνσταντινούπολη και δεν επισκεφθεί τα έργα του Σωτήρη Βάρβογλη στο Πατριαρχείο! Από εκεί ξεκινάμε την ξενάγησή μας στα ιστορικά μέρη της Βασιλεύουσας. Από το Πατριαρχείο και τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, το Ζωγράφειο, την Αγία Τριάδα και άλλους προορισμούς. Τελευταία για αγορές και μπαχάρια.
Δεν υπάρχει λεύκωμα που να έχει εκδοθεί για την Κωνσταντινούπολη χωρίς να περιλαμβάνει στις πρώτες του σελίδες την ψηφιδογραφία του Σουλτάνου και του Γεννάδιου. Η σύλληψη των σχεδίων και όλες του οι αγιογραφίες που κοσμούν το Κτήριο του Πατριαρχείου και την Εκκλησία του Αγ. Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη είναι εκπληκτικής σύλληψης και απεικόνισης, γεγονός που αναγνωρίζεται από την παγκόσμια κοινότητα.
Ένα μεγάλο ελάττωμα έχει ο Σωτήρης. Είναι χαμηλών τόνων, αποφεύγει τη δημοσιότητα, αποφεύγει τις δημόσιες σχέσεις. Αν είχε βοηθήσει λίγο τον εαυτό του, σήμερα όλοι θα υποκλίνονταν στο έργο που έχει κατασκευάσει και θα συνεχίζει να κατασκευάζει μέχρι το τέλος του βίου του.
Μου έλεγε, μάλιστα, χαρακτηριστικά ότι ο πατέρας του, που ήταν αυτοδίδακτος ψηφιδογράφος (και μέγας συντηρητής αρχαιοτήτων), πέθανε πάνω στην κατασκευή ψηφιδωτού στο Αίγιο, τη στιγμή που ολοκλήρωνε την παλάμη του Χριστού.
Αλλά ας πάμε στο σήμερα και το έργο του. Θα δούμε μερικά από τα δεκάδες έργα του…
Τελειώνοντας αυτή τη μικρή παρουσίαση, που λόγω χρόνου σε αδικεί, αγαπητέ Σωτήρη, η μετριότητά μου θέλει να σου εκφράσει ένα μεγάλο ευχαριστώ για αυτά που δημιούργησες και θα αφήσεις στο πέρασμα των αιώνων.
Είναι γεγονός ότι δεκάδες λευκώματα, που κυκλοφορούν για την Κωνσταντινούπολη, αρχίζουν με την πασίγνωστη σε όλους δημιουργία του Σωτήρη Βάρβογλη, που απεικονίζει τον Σουλτάνο Μωάμεθ Β΄ με τον Πατριάρχη Γεννάδιο (Σχολάριος). Ελάχιστα έντυπα αναφέρουν το όνομα του δημιουργού. Και, όμως, το όνομα του δημιουργού εμφανίζεται πεντακάθαρα στο έργο του.».
Πρόσφατα, σε ένα μεγάλο λεύκωμα, που ήρθε στα χέρια μου, είχε τη φωτογραφία αυτού του γλυπτού και έγραφε στη λεζάντα: «από το fb». Το έδωσα στον Σωτήρη Βάρβογλη πριν λίγες ημέρες να το δει. Έψαξε και βρήκε τον συγγραφέα. Όλα τελείωσαν με μία συγγνώμη στον δημιουργό.
Αυτός ήταν ο Σωτήρης Βάρβογλης.
ΑΝΘΡΩΠΟΣ και ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ!
Θερμά συλλυπητήρια στη σύζυγό του, τα παιδιά του, τα εγγόνια.
ΑΙΩΝΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ.
Σε ευχαριστούμε φίλε Σωτήρη για τις δημιουργίες σου!
ΛΟΥΚΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ